Niewielki słownik sidzińsko - polski. Zbiór słów, które występują nie tylko w sidzińskiej gwarze.

A

abo - albo

B

babiniec – kruchta, przedsionek kościelny
babka – kowadełko do klepania kos i sierpów
babrać się – brudzić się
bajzel – bałagan
balia – wanienka
bałamucić – wprowadzać kogoś w błąd
bechnońć – rzucić, uderzyć
bez – przez, bez
bitka – bójka
biyda – bieda
bocyć – pamiętać
bocyć sie – gniewać się
Boginka – w wierzeniach górali babiogórskich demon kobiety, który zamienia niechrzczone dzieci w swoje nazywane podciepem
bojcyć – plotkować
bojcora – plotkara
boloki – wrzody
borg - kredyt
bośkać – całować
brusek – kamień do ostrzenia narzędzi
bryja – kasza mączna
brusić – ostrzyć
brzyćki – brzydki
brzyzek – urwisko
bucny – gruby, duży
budowac – cieśla, budowniczy drewnianych domów
bukta – ciasto drożdżowe
bydlyncie – cielę

C

cebrzyk – naczynie z drewnianych klepek
cetyna – gałęzie drzew iglastych
chanioj – tam
chałpa – dom
cholewioki – gumiaki
chować – chodować zwierzęta
chytać – łapać
cior – bałagan
cliwić – marudzić
cliwy – bardzo brzydki
cłek – człowiek
cnić - tęsknić
cosik – coś
cuć – czuć
cudować się – stroić się ponad stan
cza – trzeba
cycać – ssać, lizać
cynić – robić, wykonywać
cyntlik – 0,001 kubika (m³)
ćwierć – 0,25 korca

D

dnienie – świtanie
do cna – do reszty
do imyntu – całkiem, zupełnie
dockać sie – doczekać
dokozać – potrafić
dosiela – dotąd
dutki – pieniądze
dychnonć se – odpocząć
dyć - przecież
dziasek - diabeł
dziołcha, dziewce, dziopa – dziewczyna, dziewka

E

edy – przecież

F

fes – duży
filcoki – buty
flasecka – butelka
frasobliwy – smutny
fuceć sie – być obrażonym

G

gacie – spodnie
gadzina – drobniejsze zwierzęta domowe (kury, gęsi itp.)
gnotek – klocek drzewa
god – wąż
godać – mówić
gont – deseczka do krycia dachów
gornecek – kubeczek
gościniec – droga między domami
grapa – wpienienie, góra
guptok – głupek

H

habina – gałązka, patyk
hań – tam
harować – ciężko pracować
haszpla – pilnik do drewna
hibać – iść szybko, skakać
hoćkany – gdziekolwiek
hodnij – rzuć, podaj
hojco – cokolwiek
hom – łańcuch do hamowania wozu konnego
honorny - dumny
hraść – krzaki, patyki
hyboj – chodź, ruchaj się

I

inksy – inny
ino – tylko
izba – pokój

J

jangrest – agrest
jedla – jodła
juzyna – jedzenie, podwieczorek

K

ka, kany – gdzie
kabot – okrycie wierzchnie np. marynarka
kaflok – piec kaflowy
kajdziuk – brzuch
kany – dokąd
kara – połowa wozu czterokołowego
kasik – gdzieś
kieby – gdyby
kielo – ile
kiesik – kiedyś
kieśnia - kieszeń
kipnąć – umrzeć
klepisko – podłoga ubita z gliny
kobylica – stojak do mocowania struganych przedmiotów
koliba – szałas
kołoc – ciasto chlebowe z serem
koło trybne – koło zębate
kopa – 60 sztuk
kopyrtnąć – wywrócić
korzec – 100 litrów (miara rzeczy sypkich)
koziorki – ociosane gałęzie służące do budowy płotu
kraj – kraniec, koniec, krawędź
kronzelnica – urządzenie do szatkowania kapusty
krzesać – strugać, ociosywać kawałek drewna
krzesany – taniec góralski
krzyceć – płakać
krzypota – suchy kaszel
kuciać – mieszać
kubajka – pojemnik na osełkę do ostrzenia kosy
kubik – m³ drewna
kuca – szopa na drewno, ściółkę
kufajka – kurtka
kukać – patrzyć, spoglądać
kwadra – część, ćwiartka

L

ladaco – byle co
latoś – tego roku
lymies – lemiesz, dolna część pługa

Ł

łacno – nienapasiona krowa
łobalić – przewrócić
łociec – ojciec
łomaścić – dodać tłuszczu
łoto – kiedy
łozbebesyć – rozwalić
łozpajezony – zły, rozwścieczony

M

maśnicka – drewniane naczynie do robienia masła
miarka – 8 litrów
miarkować – domyślać się
miedlenie – etap obróbki lnu, zmiękczanie łodyg przy pomocy specjalnego urządzenia
miesiącek – księżyc
mitrynzyć – marnować czas
młaka – mokra łąka
morg – 50 arów
mraścek – określenie młodego chłopca
myrdać – merdać

N

na podoryndziu – pod ręką
na przeziory – na zwiady
namiyno sie – natłukło się
napoczynać - rozpoczynać
nastąp się – przesuń się
naści – proszę bardzo
nawędy – na zawsze
nika – nigdzie
nikto - nikt
nody ta – no tak
nolepa – część pieca kuchennego
notuń – podwórko
nuta - melodnia
nynać – spać, leżeć

O

obłapiać – obejmować
obuch – tępa strona siekiery
obyrtać – obracać
ochlić – czochrać, ocierać
ochmolić – uderzyć, zbić
ociupke – troszeczkę
ojcowizna – grunt po rodzicach
okidać się – wybrudzić się
okopisty – pełny z czubek
opacnie – na odwrót, przeciwnie do przyjętych norm zachowania lub działania
ostrew – młody pień z nieobciętymi gałęziami lub inny drewniany „stojak” służący do robienia kop siana
otawić – ożywić się

P

parobcyć – być parobkiem
parzenica – haftowane zdobione spodnie góralskie
paści – śmieci
pawonz – żerdź do przyciskania zboża lub siana na wozie
pecka – kamień wyznaczający granicę pola lub lasu
pedzieć – powiedzieć
płony – nędzny, biedny
piyrwij – najpierw
po próżnicy – daremnie, na darmo
pockoj – poczekaj
pocyndolić - podoić
połednie – południe
pokiela – dopóki
popyrtany – roztrzepany, niepoważny
portki – spodnie
pośledni – ostatni, gorszy
potela – dotąd
potrawa - żywność
powała – sufit
powonska – lniana szmatka do cedzenia mleka
poziyrać – patrzeć
pozruwać - pozrywać
pójdzie, pódź – no chodź
prasnonć – uderzyć, rzucić
przebocyć – wybaczyć
przeinacyć - przekręcić
przepedzieć – przepowiedzieć, powiedzieć
przódzi – wprzód, najpierw
przycynić – dodać
przykrzyć się – nudzić się
przysuć – przysypać
przytarasić – przydeptać, przygnieść
pytać – prosić

R

radzić – rozmawiać, dyskutować
rafać – odrywać nasiona lnu
raić – doradzać, swatać
ranyści – o rety!
rapsik – kłusownik, przemytnik
regimencie – wielkie
rombanica – siekiera, topór
roz – raz
roz kiela cos – od czasu do czasu
rozcapierzyć – rozłożyć
ryktować – przygotowywać, naprawiać

S

sabaśnik – piekarnik wbudowany w piec
sakramencki – niezwykły
scypać – rąbać, łupać drewno na drobniejsze kawałki
serdok – haftowany kożuch bez rękawów
sietnik – głupek
siompawica – drobny deszcz, mżawka
sionga – miara drewna opałowego
siuter – żwir
siyc – kosić
skiełznonć – ześlizgnąć się
skuceć – płakać
skwasić – zniszczyć
slajt – 0,001 części kubika
słuchanica – konfesjonał
smrek - świerk
sonsiek – skrzynia na zboże
sować – schować
sparty - uparty
spozierać – spoglądać
sprzycny – trudny we współżyciu, dokuczliwy
stropiynie - zmartwienie
strymać się – wspinać się
suchorz – uschnięte drzewo
syćko – wszystko

Ś

ściybło – źdźbło
śleboda – swoboda, wolność
ślypia – oczy
śpas – żart
śtama – zażyłość, przyjaźń
śterka – tory kolejowe
śtule – rodzaj śrub przymocowywanych do podków
śturchać – zaczepiać
świdrowaty – zezowaty
świydrzyk – wiertło do drewna

T

tamoj – tam
tarasić – niszczyć, hałasować
tela – tyle
tele dole – tak daleko
teli – tak (wielki)
telicka – troszeczkę, odrobinę
torki – owoc tarniny
tragorz – belka nośna sufitu
troc – tartak
trumła – trumna
trusie - króliki
tyźień – tydzień

U

uboc – zbocze
ujek – wujek
upytać – uprosić
urok – choroba wywołana czarami rzuconymi przez złe spojrzenie
usuć – usypać
uwarzyć – ugotować
uwidzieć – zobaczyć
uwijać się - spieszyć się

W

wadzić się – kłócić się
wereda – paskuda
wdziać – ubrać na siebie
widyk, za widyka – widno, póki widno, za dnia
wiertać – wiercić otwór świdrem lub wiertłem
wsedny – wszędzie
wtedyrdy – szybko, prędko
wykopyrtnonć – wywrócić się
wykrócać – wyłamać, wyrwać drzewo z korzeniami
wymanić – wymyślić
wynukać – znaleźć, odszukać
wyrko – prymitywne łóżko
wyrodek – do nikogo nie podobny
wyrychlić – pośpieszyć się, wyrwać się jako pierwszy
wyśliktować - wygładzić

Z

zabocyć – zapomnieć
zadowić – zadławić
zawdy – zawsze
zawiyerać, zapiyerać – zamykać
zaźiyrać – odwiedzać, zaglądać
zbereźnik – bezwstydnik, nicpoń
zbocyć, zbacować – przypomnieć sobie
zdrygnoć się – przebudzić się, przestraszyć
zdrzyzdzyć – zniszczyć, strzaskać
zelzyć - pofolgować
zgibać się – schylać się
zgruch – hałas, wrzawa
zmiarkować – zrozumieć
zmyślny – dziwny
zobziyrać - pooglądać
zogówek – poduszka
zwyrtać sie – obracać się
zynie – zgania zwierzęta, biegnie
zyrdka – cienki okorowany kawałek drewna